Tôi nghe như vầy, một thời đức Phật cùng 1250 đại Tỳ-kheo ngự tại núi Kỳ Xà Quật, xứ La Duyệt Kỳ. Đức Thế Tôn đắp y mang bát vào thành khất thực, thấy con ông trưởng giả tắm rửa sạch sẽ, một lòng thành kính lễ bái sáu phương. Đức Thế Tôn hỏi lý do. Bạch rằng :
Cha con trước khi lâm chung, dạy con hằng ngày lễ bái như thế.
– Ngươi có hiểu pháp Hiền Thánh lễ bái sáu phương thế nào không ?
– Thưa, con chưa hiểu, xin được nghe.
– Trước hết chừa bỏ 6 việc : say sưa rượu chè, đam mê cờ bạc, đàn địch ca hát, phóng đãng rong chơi, lười biếng sợ nhọc, giao du bạn xấu. Không kết 4 nghiệp : sát sanh, trộm cắp, tà dâm, vọng ngữ. Gỡ cởi 2 tâm : tham lam, giận hờn. Dùng thân thanh tịnh lễ bái sáu phương gọi là khéo sống (thiện sanh). Cha mẹ là phương Đông. Sư trưởng là phương Nam. Vợ chồng là phương Tây. Bà con là phương Bắc. Tôi tớ là phương dưới. Samôn là phương trên.
Lễ bái phương Đông là bổn phận đối với mẹ cha phải cung phụng, hiếu dưỡng, kính thuận, khuyên bỏ ác làm lành quy y Tam-bảo. Cha mẹ cũng có bổn phận : thương yêu chăm sóc, dạy dỗ nên người, bé cho học chữ, lớn cho học nghề, gây dựng gia đình, đều chia gia tài, luân lý đạo đức sớm tối thấm nhuần.
Lễ bái phương Nam là học trò đối với thầy giáo, phải hầu hạ cúng dường, tôn trọng quý mến, vâng lời chăm học, ân đức nhớ mãi trọn đời không quên. Thầy giáo đối với học trò phải đủ cả 2 : thân giáo, khẩu giáo. Giữ thân nghiêm chính, tránh mọi cơ hiềm, để làm gương mẫu. Đem chỗ hiểu biết, tận tình truyền dạy. Bá thí lời nói, thời giờ, sức khỏe cho đến cả tâm hồn.
Lễ bái phương Tây, chồng đối với vợ, sống trong lễ độ, giao phó việc nhà, tùy sức sắm sửa áo quần nữ trang, đi về đúng giờ, đừng để chờ đợi. Một lòng chung thủy, không để nghi ngờ, gia đình kém vui. Vợ đối với chồng, hòa nhã kính nhường. Dậy trước ngủ sau, công dung ngôn hạnh, nền nếp khuê môn, làm bếp cho khéo, vá may đủ dùng, giữ gìn tài sản, không xa xỉ xài, giáo dục cháu con, mái nhà êm ấm.
Lễ bái phương Bắc, bà con bạn bè, với nhau thân kính, giúp đỡ khi hoạn nạn, chia sẻ khi đau buồn, răn nhau khi phóng dật, khuyên nhau trong lẽ phải, che chở và đùm bọc, lẫn nhau làm chỗ cậy nương.
Lễ bái Hạ phương, chủ đối với tớ, thương yêu từ mẫn, khoan dung nhã nhặn, sai khiến tùy sức ; nghỉ ngơi có thời ; ăn uống đầy đủ ; trách phạt thưởng công, cần phải đúng lúc. Ốm đau vận hạn, thuốc thang đỡ đần. Tớ đối với chủ, tưởng như cha mẹ, tận tâm phụng sự, vâng lời cung kính, làm việc cẩn thận, dậy sớm thức khuya, cần kiệm giữ gìn yêu tiếc của chủ, không bừa bãi phung phí. Của không cho không lấy. Hằng khen ngợi danh đức chủ.
Ngửa lên trời lễ là bổn phận đối với Samôn. Cung kính tôn trọng, lễ bái cúng dường, thỉnh pháp chăm nghe, nghe rồi suy nghĩ, như pháp tu hành. Bổn phận Samôn đối với đàn việt cũng có 6 điều : chỉ dạy làm lành, phòng hộ điều ác, khuyến phát tâm Bồ-đề, khiến được nghe điều chưa nghe. Điều đã nghe giảng cho hiểu rõ. Mở bày con đường giải thoát.
Này thiện nam tử !
Ăn uống biết vừa đủ, làm công việc siêng năng. Phải lo để dành phòng khi thiếu thốn. Chứa của từng chút như ong góp mật hoa. Trên dưới thường hòa hợp, tránh ác chăm làm lành. Ai gắng được như thế, hạnh phúc ngày một thêm, như biển thâu trăm sông. Pháp này ở thế gian được người trí lựa chọn. Quả báo khó nghĩ bàn. Danh tiếng vang đồn xa. Mệnh chung về cõi trời.
– Hay thay ! Bạch Thế Tôn ! Như Lai chí chân đẳng chánh giác thật là vô thượng sư. Con xin quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng.
Kể từ hôm nay, con nguyện trọn đời không sát sanh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối và không uống rượu.
0 comments